Σχεδόν τρία χρόνια μετά την επαναλειτουργία της, η ιστορική αγορά της Θεσσαλονίκης παραμένει αποκομμένη από την τοπική ζωή και δίχως ταυτότητα. Πώς χάθηκε μια τέτοια ευκαιρία;
Όταν το 2022 ολοκληρώθηκε η χρυσοπληρωμένη επένδυση στην αγορά Μοδιάνο, πολλοί μίλησαν για αναγέννηση της ίδιας και του ιστορικού κέντρου (είμαι ένας από αυτούς). Η αναγνωρισιμότητα του ονόματος, η τοποθεσία-ορόσημο, η λειτουργία του μετρό, η εντυπωσιακή ανακαίνιση και η προσδοκία ενός τοπόσημου-γέφυρα του χθες με το αύριο καλλιέργησαν υψηλές προσδοκίες.
Όμως σήμερα η εικόνα είναι μάλλον απογοητευτική: λιγότερα από 60% των καταστημάτων είναι μισθωμένα, ο συνολικός τζίρος εκτιμάται πενιχρός, και η επισκεψιμότητα κατά κανόνα περιορίζεται σε τουρίστες που αναχωρούν σχεδόν αμέσως.
Ωστόσο το πρόβλημα είναι βαθύτερο. Η Μοδιάνο, στην τωρινή της μορφή, δεν προκαλεί την αίσθηση πως ανήκει στην πόλη. Δεν την αγκάλιασαν οι Θεσσαλονικείς, και χωρίς Θεσσαλονικείς δεν έχει χαΐρι.
Όμως σήμερα η εικόνα είναι μάλλον απογοητευτική: λιγότερα από 60% των καταστημάτων είναι μισθωμένα, ο συνολικός τζίρος εκτιμάται πενιχρός, και η επισκεψιμότητα κατά κανόνα περιορίζεται σε τουρίστες που αναχωρούν σχεδόν αμέσως.
Ωστόσο το πρόβλημα είναι βαθύτερο. Η Μοδιάνο, στην τωρινή της μορφή, δεν προκαλεί την αίσθηση πως ανήκει στην πόλη. Δεν την αγκάλιασαν οι Θεσσαλονικείς, και χωρίς Θεσσαλονικείς δεν έχει χαΐρι.
Γιατί όμως; Για ποικίλους λόγους. Έσβησαν οι φωνές των αλλοτινών εμπόρων, εξαφανίστηκαν τα άφθονα χύμα τρόφιμα κάθε προέλευσης και τιμής, χάθηκε η ανεπιτήδευτη οικειότητα με τους πωλητές, ξεχάστηκαν τα γλέντια τις Παρασκευες και τις παραμονές Πρωτοχρονιάς.
Οι παλιοί δεν αναγνωρίζουν τίποτα από το παρελθόν, οι νέοι τη βρίσκουν “κυριλέ”, άχρωμη, χωρίς παλμό, οι γκουρμέ αναζητούν τους αλλοτινούς ειδικούς στα ψάρια, στα τυριά, στα κρέατα, στα παστά, στα μπαχαρικά. Όλοι βρίσκουν κάτι να λείπει. Κυρίως όμως λείπει η αυθεντικότητα.
Πράγματι, η ανυπαρξία στοιχειώδους αυθεντικότητας είναι ίσως το μεγαλύτερο μειονέκτημα της στυλιζαρισμένης Μοδιάνο, ειδικά σε σύγκριση με το παρελθόν και με αντίστοιχες αγορές του εξωτερικού. Αν και ποιοτικός, είναι ένας αθέλητα ψυχρός χώρος. Η εμμονή στην κατασκευαστική αρτιότητα, οι αυστηρές προβλέψεις διαφύλαξης πολιτιστικής κληρονομιάς, οι όροι λειτουργίας για τους επαγγελματίες, τα αναλογικά υψηλά ενοίκια και η έλλειψη φρέσκιας επικοινωνιακής στρατηγικής έχουν στην πράξη ακυρώσει την επένδυση. Δεν είναι τυχαίο ότι επιχειρήσεις την εγκαταλείπουν, ενώ το παράδειγμα του “πρωτογονου” Καπάνι απέναντι φαντάζει πολύ πιο ζωντανό.
Η πώληση της αγοράς σε ιδιώτες με μοναδικό κριτήριο την τιμή εκποίησης αποδείχθηκε στρατηγικό σφάλμα. Σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις (πχ Χανιά, Φλωρεντία, Βαρκελώνη, Βουδαπέστη, Λονδίνο κλπ), οι ανάλογες -δημοτικές- αγορές επιβιώνουν όχι χάρη στην εμφάνιση και στο μάρκετινγκ, αλλά χάρη στην άρρηκτη σύνδεσή τους με τον κοινωνικό ιστό. Επιβιώνουν χάρη στη σωστή αναλογία ποιότητας και ποικιλίας προς τιμή.
Στην περίπτωση της Μοδιάνο, το υψηλό ποσό που δαπανήθηκε απαιτούσε ταχεία απόσβεση, άρα αντίστοιχα υψηλές τιμές ενοικίων δυσβάσταχτες για το παραδοσιακό εμπόριο τροφίμων. Εν τέλει, η δημόσια παρακαταθήκη μετατράπηκε σε αντικείμενο προς επενδυτική αξιοποίηση, αλλά χωρίς κοινωνικά ερείσματα.
Η πρόσφατη προσθήκη της Carrefour, αντί να ενισχύσει την προσπάθεια, μάλλον ενέτεινε την εικόνα ενός εμπορικού κέντρου χωρίς ψυχή. Πολλοί αρχικοί μικρομεσαίοι δεν άντεξαν, οι γνώριμοι πωλητές και πελάτες δεν επέστρεψαν, και η πληγή στο σώμα του ιστορικού κέντρου μένει ανοιχτή.
Η Μοδιάνο δεν απέτυχε γιατί έλειπε η καλή πρόθεση. Απέτυχε γιατί αποκόπηκε από τον πρωταρχικό σκοπό της: να υπηρετεί την πόλη, τους ανθρώπους της, και την ανάγκη τους για ποιότητα και καθημερινή επαφή. Μέχρι να ξανακερδίσει αυτά τα χαρακτηριστικά, θα παραμένει δυστυχώς ένα στολίδι-φάντασμα.
Φάνης Ουγγρίνης
theopinion.gr
theopinion.gr
Διαβάστε ακόμη:
0 Σχόλια